21 Ağustos Cuma günü, bir kaç gün öncesinden “verilmesiyle
karşı karşıya kalınacağının tahmin edildiği” müjde resmen duyuruldu:
Karadeniz’de doğal gaz bulundu! Arama yapılan yer Akdeniz’di, gözler oraya
kilitlenmişken sevinçli haber Karadeniz’den geldi. Ak dediler kara çıktı...
pardon, o başka bir şeydi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bizzat yaptığı açıklamada 320
milyar metreküp civarında büyüklüğü olan bir rezervden bahsedildi. Müjde
verileceğinin müjdesi verildikten bir gün sonra Reuters, bir Türk yetkiliye
dayandırdığı haberinde bulunan gaz miktarının 800 milyar metreküp olduğunu
geçmişti. Reuters’ın haberini kimse yalanlamadığına göre, aradaki 480 milyar
farkı birilerinin izah etmesi gerekmez mi? Uçtu mu yoksa denizin altında yirmi
bin fersah derinliğe mi kaçtı? Biz daha çıkarmasak bile zaman geçtikçe azalıp
duracak mı? Öyle bir durum varsa müjde açıklamasının daha fazla geciktirilmeden
Cuma günü yapılması cidden çok isabetli olmuş. Allah muhafaza, Pazartesi gününe
bırakılsa ve rezerv 100 milyar metreküpe inse ne yapacaktık, değil mi?
Şu da mümkün galiba; Sayın Fahrettin Altun, Reuters’in
haberinin yalan olduğunun gayet farkında olup sekiz ay sonra gereken cevabı verebilir,
malum, yabancı kaynaklı haberlerin tepki sahamıza düşme süresi takribi sekiz
aydır. Twitter hesabından yaptığı yumruk şeklindeki bir el resmi paylaşımı
zannedersem buna işaret ediyor. Uyumayın muhalefet partileri, sekiz ay sonra
“sizi bekliyorduk, siz neden sustunuz?” diyerek Fahrettin Bey yumruğunu size de
gösterebilir, demedi demeyin...
Piyasaların Tepkisi
800 milyar metreküp miktarına göre kendi hazırlayan
piyasalar, neredeyse üçte biri denecek bir rakam açıklanınca iyimserliğini
kaybetti. Borsa düştü, döviz ve altın fiyatları anında yükseldi. Her seçim
döneminde, yurdun değişik yerlerinde petrol ve doğal gaz bulunduğuna dair yapılan
açıklamaların da etkisini hesaba katmak gerekir. Gazeteci Deniz Zeyrek,
üşenmemiş ve o haberleri saymış: 2003 yılından beridir, muhtelif seçim
zamanlarında tam 30 defa buna benzer haberler yapılmış. Hadi bir-iki çalışmada
beklenen sonuç çıkmadı diyelim, tamam, sizin hatırınız için 10-15 olsun. Geri
kalan tespitlerden sonra hangi çalışmalar yapıldı ve ne sonuç elde edildi,
bilen var mı? Kamuoyunda oluşan intiba, böyle açıklamaların seçim için yapılan
yalan haberler olduğu yönünde. Bu defa yalan olmasa bile piyasalar temkinli
yaklaşıyor.
Müjdenin açıklanmasının öncesinde heyecanı artırmak ve
dikkatleri çekmek için çok uğraştı iktidar. Bakanlar açıklama yaptı, cari açığımızın
kapanacağını söylediler(bari açığımız olduğunu söylemeselerdi, bilmiyorduk ki
biz açığımız olduğunu...), ekonomik sıkıntılarımızın biteceğini
müjdelediler(ekonomik sıkıntı mı var? Yok canım, olsa duyardık), ithal doğal
gaza dünyanın dolarını vermeyeceğimizden bahsettiler(hayda, dolarla bizim
işimiz oluyor muydu ki?). Eksen
değişecek dediler. Eksen değişir mi? Değişir, lafı bile var; ekersen bağ olur,
ekmezsen dağ olur. Ne eksen onu biçersin. Bakınız, çok değil, bir sene önce
Trakya bölgesinde 20 trilyon metreküp doğal gaz bulunduğu müjdesi verilmiş.
Eksen değişirdi ama ekmemişsen geçmiş olsun! Belli ki ekmemişiz! Bugün
açıklanan rakamın neredeyse 60 katı, 300 sene bize yetebilirdi. Bir daha baksak
bulamaz mıyız acaba? Bugün bulunduğu açıklanan Karadeniz gazının sekiz sene
önce de bulunduğu söyleniyor çünkü...
Hesaplar, hesaplar...
Herkes tutuştu hesaplar yapmaya; çıkarmak kaça mal olur, kaç
senede çıkar, tamamını çıkarabilir miyiz, yabancı firmalar çıkarsa kaçta kaçını
alır diye... Ben hiç dert etmiyorum. Dünya kamu ihaleleri liginde ilk on
listesine giren müteahhitlerimiz var ya, ihale muhtemelen onlara verilir, onlarca
yıl işlettikten sonra devlete vermek şartıyla. Hangi parayla yapılacak
derseniz, o kolay, İçerideki kamu bankalarında ne para kaldıysa oraya
aktarılır, muhtemelen yetmyeceği için hazinenin kefil olduğu dış borçlar
bulunur. İşletme süresi boyunca da doğal garanti verildi mi, tamamdır. “Biz
gaza yeteriz” diyen vatandaşın cebinden garantiler ödendikten sonra, devletin
kasasından bir kuruş çıkmamış olur, ne güzel. İnsanların kafasında “2023 yılına
yetişir mi?” endişesi var. Onun hesabını da Bahçeli usulü yapabiliriz: Rezerv
kaç, 320 milyar m3. İktidarın ikinci ortağı Bahçeli olduğu için sonuna 2
rakamını koyarsak 3202 elde ederiz. Bu rakamı tersten oku, al sana 2023...
