Yellow Amman Aman, Sarı Yelek

Fransa’da akaryakıt zammı başta olmak üzere, bazı şeyleri protesto etmek için toplanan insanlar gösteriler düzenliyor. Gün geçtikçe daha çok yerlere yayılan ve katılımcı sayısının arttığı bu gösterilerde göstericiler, üzerlerine arabalarda acil durumlar için kullanılan sarı yeleklerden giydiği için kendilerine fransızca “gilets jaunes”, ingilizce ”yellow vests” ve türkçe “sarı yelekliler” deniyor. Ekonomik sıkıntılar temelli 42 maddeden oluşan istekleri var. Şimdilik akaryakıt vergilerine getirilen zamları geri aldırmayı başarmışlar. Zamanlamanın manidarlığından tutun, dış mihrakların işi olmasına kadar türlü türlü teoriler ortaya atılıyor. Fransız halk ozanları muhtemelen şöyle bir türkü yakacaktır:

“Fransa’da karıştı çarşı Pazar,

Yellow amman aman, yellow amman aman, sarı yelek

Meydanları görmezler, gilets jaunes’i sevmezler

42 madde çok olur, hepsini size vermezler

Mont Blanc yüce dağ, altı mor sümbüllü bağ

Seine’i merhem diyorlar, Nice ki bu canım sağ”

“Sarı yelekliler” hareketi Fransa’ya mahsus kalmayıp sari bir şekilde Belçika ve Hollanda gibi başka Avrupa ülkelerine de yayılmış. Avrupa Birliği’ni tehdit eden bütün gelişmeleri ellerini oğuşturarak karşılayan malum malul medyamız muhtemelen bu harekete “Avrupa Baharı” diyecektir. Söylemesi biraz zor olduğundan “Avrupaharı” şekline dönüşecek ve ardından “Avrupa Harı” denecektir. Diyelim ki, bütün komplo teorileri çürüdü ve Fransa bu işi tatlılıkla çözdü. “Ne oldu Avrupa Harı” diye havuz medyamıza sorsak, “Avrupa Harı demedim, Avro pahalı dedim...” cevabını verip işin içinden çıkabilirler. 

Beyaz Kefenliler

Sarı Yelekliler hareketinin ülkemize bulaşmasından korkuldu da gözdağı verilmek mi istendi yoksa mahalli seçimlerin yaklaşmasıyla hasıl olan milleti kutuplaştırma ve safları sıklaştırma ihtiyacı gibi bir hikmete binaen mi yapıldı bilinmez, üstünden beş yıldan fazla zaman geçmiş olmasına rağmen Gezi protestoları ile ilgili bazı kişiler hakkında (oyuncu Mehmet Ali Alabora mesela)  tutuklama kararları çıktı, bazı davalar yeniden açıldı. Memet Ali Terör Örgütü ismiyle MEMATÖ diye bir şey ilan edilse hiçbirimiz şaşırmayacağız galiba. 17 Kasım’dan sonra Türkiye’de sarı yelek alanlara terörist muamelesi yapmayı teklif edenler oldu çünkü. Ve hayır, bu Pazarola sayfasındaki “Pool”luk köşesinin parodi haberlerinden biri değil. Sarı Yelek ile Gezi arasında bir ilişki kurmak zor değil. İddianame şöyle yazılabilir mesela; “Gezi’nin en önemli sembollerinden birinin kırmızılı kadın olması, sarı yeleklilerin rengi ile birlikte değerlendirilince sarı-kırmızı renklerinin yanyana gelmesi ve bu renklere sahip bir spor kulübümüzün Fransızca eğitim veren bir okul isminden gelmesi sonucu arada bir iltisak oluştuğu...”

Aslına bakarsanız bütün bu gelişmeler ve uzunca süren OHAL sonrasında sarı yelekliler benzeri bir hareketi Türkiye’de yapmak isteyen kişilere  giyecekleri kıyafet üzerinden isim verilecekse “beyaz kefenliler” demek daha uygun olur herhalde.

Ekonomik OHAL Yetkisi

Meclis’e getirilen 71 maddelik bir torba yasada şöyle bir madde var: 

“Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir gelişmenin finansal istikrar ve kalkınma komitesi tarafından tespiti halinde, üye kurum ve kuruluşların yetkileri dışında alınması gereken tedbirleri belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olup ilgili bütün kurum ve kuruluşlar belirlenen  tedbirleri derhal uygulamakla yetkili ve sorumludur.” 

“Ekonomik OHAL yetkisi” vereceği tepkisiyle karşılanan bu maddede şöyle bir ilginçlik var, tedbirleri belirleyen Cumhurbaşkanı olacak ama ilgili bütün kurum ve kuruluşlar yetkili ve sorumlu tutulacak. Ayrıca kapsamı ve süresi net değil diye eleştiriliyor. 

Ekonomik OHAL deyince aklıma, “yeşil dolarlılar” hareketinden sonra paralar için piyasaya çıkma yasağı ilan edildiği, süresi artırılmış gözaltı torbalarına vatandaşın paralarının doldurulduğu bir şey geldi...

Link:http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/yellow-amman-aman-sari-yelek_480473

Ülkemizin Demokra-sisi

Geçen hafta başından itibaren Marmara bölgesinde ve hususan İstanbul’da görülen sis, alelâde günlerdeki kolaylık derecesi tartışmalı olan hayatı daha da zorlaştırdı.

Uçak ve vapur seferleri aksadı, iptal edilen vapur seferleri yüzünden Marmaray seferleri zaman zaman aşırı kalabalık yüzünden durdu. Sis dolayısıyla TEM otoyolunun trafiği katmerlenip kilitlendi. Sis ve TEM demişken, “Sistem” konusundaki “tek adam” tartışmalarını hatırladım. Üçüncü köprü dahil pek çok yolun kendisine bağlandığı TEM, tek otoyol olsa halimiz ne olurdu?

Binali Yıldırım’ın uçağı sis yüzünden Bartın’a inemeyince miting iptal edildi. Yoğun sis, sismik araştırma yapma görünümlü üst akıl gemilerinin kolayca gizlenip her türlü fitneyi tesis etmek için elverişli bir vasat teşkil ediyordu, bilmiyorum, bunu yaptılar mı? Malûm gazetelerden böyle hareketler hiç kaçmaz, olsa duyardık her halde. En azından, telefon numaralarımızı nasıl bulduklarını bilmediğimiz birileri, 6698 sayılı kişisel verilerin korunması kanununu çiğneme pahasına büyük bir şehrimizin belediye başkanının ülke gündemi ile ilgili ilginç açıklamalarda bulunacağına dair bir kısa telefon mesajını bize gönderirdi.

Komple komplo teorileri üzerine yoğunlaşan havuz gazeteleri sis olayını çok mu hafif geçti, bana mı öyle geliyor? Burhan Kuzu’nun ifadeleriyle “üçüncü havalimanımızı kıskanan” Almanya’nın hava trafiğimizi kesmeye matuf bir hareketi bu sis olayıyla bağlantılı olamaz mı yani? Keza, hemen akabinde Almanya’nın demokratik duruşuyla hiç de bağdaşmayacak şekilde iki bakanımızın toplantısını, kendilerine salon vermeyererek sabote etmesi bunu desteklemiyor mu? Gerçi 250 milyar doların üstünde ihracat fazlası olan, uçak üreten onlarca firmaya sahip bir ülke, büyük bir havalimanı inşa edecek olan başka bir ülkeyi nasıl kıskanır, anlaşılır gibi değil. Aynı durumda biz olsak, kendilerine satacağımız uçakları düşünüp ellerimizi oğuştururduk meselâ.

Yeri gelmişken, fikir ve ifade hürriyeti demokrasilerin olmazsa olmaz özelliklerindendir. Hele de demokrasi havarisi kesilip millî irade vurgusu yapanlar seçim zamanlarında muhalefet temsilcilerine toplantı salonu ve miting alanı tahsis etmeyip, insanları düğün salonları ve otellerin toplantı odalarına mahkûm ediyor ve bununla kalmayıp elektriklerini kesiyorsa, havada “demokra-sisi” vardır demektir.

“Sistem değişiyor” denilerek önümüze konulan anayasa değişikliği paketiyle “Ülkemiz demokra-sisi nereye doğru gidiyor?” sorusu kafaları karıştırmaya başladı. “SİSTEM” kelimesinin ilk üç harfini gelin o harflere yakın görünüme sahip rakamlarla değiştirelim. “A” harfi yerine 4, “B” harfi yerine 8 yazmak gibi “S” harfi yerine 5 ve “İ” harfi yerine 1 yazalım demek istiyorum. Ne oldu? “515TEM”. Şimdi kafamızı karıştırmak için başa konan beş rakamını silelim: “15TEM”! 15 Temmuz ile birlikte demokrasi üzerine çöken sis bulutlarını dağıtmak için kurulmuş olan meclis araştırma komisyonu bu misyonunu acaba ne kadar ifa etti? Çalışmalarını tamamladığını ifade ettiklerinin üzerinden 70 günden fazla zaman geçti, ancak henüz raporlarını sunmuş değil.

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, katıldığı bir televizyon programında, OHAL döneminde KHK ile görevden atılan onbinlerce devlet memurunun durumuna ilişkin olarak yaptığı açıklamada bu kişilerin ihraç edilmesinde hepsinin suçlu olmadığı, bu kişilerin suç işledikleri için değil, idarî kararla görevden uzaklaştırıldığını söyledi. İşten atılan kişiler herhangi bir başka kamu kurumunda işe alınmadıkları gibi, özel işyerlerinde de “KHK ile işten uzaklaştırılmamış olmak” şartının arandığına ilişkin haberler çıktı.

Yani isteniyor ki, “suçlu olmasa da” idarî tasarrufla işten atılan bu insanlar buharlaşsın! O zaman soruyoruz, “buharlaşma” bu şekilde devam ederse, ülkemiz “demokra-sisi” içindeki sisi nasıl dağılacak?
Link: http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/ulkemizin-demokra-sisi_425573

Cadde Avı ve Cadı Avı

 

Ülkemizde habercilik ve gazetecilik yapmak epey zor.

Genelde gazete ve haberlerde söylenen değil, söylenmeyen şeyler üzerinden eleştiri geliyor. “Falanca haberinde üzüm yemeyi anlatıyorsun, ama senin maksadın bağcıyı dövmek!” gibi niyet okumalar çokça yapılıyor.

Böyle niyet okumalarının prim yaptığı bir yerde, bir yayın kuruluşunu, gazeteciyi veya yazarı istediğiniz gibi hedef tahtasına oturtabilirsiniz. “İnç” miktarı yüksek cihazların tamamını kullanarak çok etkili bir “linç” kampanyası yürütebilirsiniz. En kötü durumda “yanılmışız, kusura bakma” deyip geçme fırsatınız vardır. Linç kampanyasını yürüten ve aradan belli bir süre geçtikten sonra suçsuzluğu anlaşıldığında linç kampanyası yürütücülerine tepki gösteren de aynı kişiler olabiliyor.
Son yıllarda özellikle, rağbet gören haber türlerinden biri de “parodi” haberlerdir. Zekâ dolu ve esprili anlatımları sebebiyle sevilir hale geldiler. İlk çıktıklarında, gerçeğe çok yakın haber dili kullanımı sebebiyle kendilerini ifade etmekte zorlandılar ve gerçek haberlerden rol çalmaya başladılar. İnsanlar gerçek zannedip ciddî tepkiler gösterebiliyordu. Zamanla, politik hiciv denince akla gelen bir haber türü olmayı başardılar.

Geldiğimiz noktada, ciddî haberler, parodi haberlerden rol çalmaya başladı. Öyle haberler duyar olduk ki “yok artık, olsa olsa parodi haberdir” tepkisi verebiliyoruz. Bunda, etrafımızdaki gelişmeler kadar, bazı habercilerimizin de katkısı var. Bir bilgisayar oyununa ait şifrelerin yazılı olduğu bir kâğıdı, “15 Temmuz darbe girişiminin kodları” diye duyurup bunu ana haberde yayınlarsanız, “dikkat parodi haber değildir!” başlığıyla diğer haber kanallarına malzeme olursunuz. Bu haberi yapan kanal neyse ki sonradan seyircilerinden bu haber için özür diledi.

İsminde veya ticarî ünvanında yer alan bazı kelimeler dolayısıyla Gülen cemaatine mensup zannedilip araştırma gereği bile duyulmadan kapatılan okul, dersane veya başka kurumların haberleri gelmeye başladı. Antalya’da, 15 Temmuz sonrası yapılan soruşturmalar kapsamında kapatılan Özel Işıklar Lisesi’nin ismini bulunduğu Işıklar caddesinden aldığı anlaşılınca okul tekrar açıldı. İzmir’de bulunan Özel İzmir Fatih Koleji de geçen hafta cemaat okulu zannedilerek kapatılmış.

Resmigaste.com isimli bir parodi haber sayfasında konuyla ilgili yapılan haberi okuduğumda, haberin parodi tarafının neresi olduğunu anlamakta zorlandım. O haberi alıp ana akım medya kanallarından birinde okutursanız, kimse yadırgamayacak neredeyse, o derece gerçekçi duruyor. Gittikçe parodileşen bir hayat yaşıyoruz. Eskiden traji-komik olaylarla karşılaşıp hayretler içerisinde kalırken, artık paro-traji-komik olaylara şaşırmıyoruz bile. Keşke bütün bunlar sadece mizah eserlerinde kalsaydı.

Yakın zamanlarda Pokemon Go isimli bir oyun kendinden çok söz ettirdi. Bu oyun, kabaca, mobil cihazın kamerası kullanılarak ve GPS konum bilgileriyle desteklenen bir haritada arttırılmış gerçeklik katmanı eklenerek cadde ve sokaklarda gizlenen pokemonlar ve diğer başka ekipmanlar bulunuyor ve avlanılıyor. Bunun için sokaklarda elde telefon veya tabletle dolaşıp tarama yapmak gerekiyor. Kısaca bu oyunda “cadde avı” yapılıyor.

İçinde ülke olarak bulunduğumuz OHAL döneminde her gün yüzlerce, hatta binlerce kişinin açığa alındığını, gözaltına alındığını, tutuklandığını, özel şirketlerin mallarına el konulduğunu veya kayyum atandığını duyuyoruz. Bunların tamamının kendilerine atfedilen suçları irtikâp ettiğini zannetmiyorum. Malûm cemaatle hiç ilgisi olmayıp, başka cemaatlere mensup insanlar veya hiçbir cemaatle ilgisi olmayan, ama mevcut iktidara muhalefet ettiği bilinen gazeteci, yazar, akademisyen, kısaca her kesimden insanın da bu muamelelere maruz kaldığına şahitlik etmekteyiz. İnşallah, adalet en kısa zamanda tecelli eder ve hiçbir suça bulaşmayıp hakkında iftira atılarak veya işgüzar memurların göze girmek için, aklına gelen herkesi ateşe attığı insanlar bu töhmetten kurtulup haklarını alırlar. Ne diyelim, arttırılmış bir gerçeklik katmanıyla çıkılan bu “cadı avı”nın bir an önce sona ermesini ve sadece gerçeklik katmanı ile suçlu avına çıkılmasını temenni ediyoruz.
Link: http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/cadde-avi-ve-cadi-avi_407621

O Hal Türkiye

15 Temmuz’da ülkemiz büyük bir badirenin eşiğinden döndü. Yüzlerce sayıda ölü, binden fazla yaralı ve maddî-manevî kayıplar verilerek şu an için tehlike bertaraf edilmiş görünüyor. Allah, daha beterinden hepimizi korusun, bir daha ülkemize buna benzer süreçler yaşatmasın.

Bu çalkantı çok büyük bir bulanıklık oluşturdu ve kısa süre içerisinde de sular durulacağa benzemiyor. Gelişmeleri anlık olarak izleyen insanlar, bazı insanların bir gün kahraman ilân edildiğini görüyor, ertesi gün aynı insanlar için hain denerek acımasız bir linç kampanyasının yürütüldüğünü de. Hatta saatler içerisinde bile roller değişebiliyor. Yetkili-yetkisiz, etkili-etkisiz kişilerden, birbiri ile çelişkili ifadeler, suçlamalar ve savunmalar ardı ardına geliyor ve haliyle vatandaşın kafası karışıyor. Akla, “Çaylak” (The Recruit) filminde Walter Burke (Al Pacino) adlı FBI yöneticisinin öğrencilerine sürekli tekrarladığı “hiçbir şey göründüğü gibi olmayabilir” ve “her şey sınavdır” sözleri geliyor.

Gerginlik ve karmaşa ortamlarını en çok besleyen haber kaynaklarından biri de sosyal medyadır. Üzerinde oynama yapılmış resimler, eski tarihli görüntüler, ilgisiz bir olayda veya yurdışında çekilmiş fotoğraflar, altlarına çok kışkırtıcı mesajlar eklenerek paylaşıma sürülebilmekte. Bu durum herhangi bir zamanda da görülebilir, ama herhangi bir zamanda karmaşa zamanlarındaki kadar rahat dolaşıma sahip olamaz, sahteliği daha çabuk görülebilir. Kaos ortamlarında galeyana gelmiş insanlar, görmek istedikleri mesajları ihtiva eden paylaşımları sorgusuz sualsiz yayınlarlar ve böylece bilgi kirliliği oluşur. “Allahumme ecirna min şerr-il fitneti” diyenler “ecirna min share’il fitneti” de demeli ve önüne gelen herşeyi araştırmadan paylaşmamalıdır.

Bu darbe girişimi ve sonrasında akıl köprüleri tek taraflı olarak tutulmuş durumda. Kötü niyetli ve dolandırıcı insanlar için en uygun şartlar oluşmuş görünüyor. Korku, güvensizlik, hırs ve intikam duyguları yüksek yoğunlukta. Böyle olunca muhakeme yeteneği zayıflıyor. Mücadelenin taraflarının haklılık seviyelerini yükseltmek ve taraftarlarının saflarını sıklaştırmak için hasımlarını olduklarından daha tehlikeli ve korkunç resmetmeleri, insanların korkusunu paranoya seviyesine çıkarmak için yeterlidir. Rakip alt edildikten sonra zaferin boyutunu da büyütecek bir şeydir bu. Türk siyasetinde sıklıkla ifade edilen “gerginlikten medet ummak” ve “bulanık suda balık avlamak” tabirleri en çok şimdi anlamını buluyor gibi. Kendini polis olarak tanıtıp insanlara terör örgütüne yardım ettikleri konusunda haklarında şikâyet olduğunu söyleyip belirli bir fidye karşılığında bu şikâyeti silebileceklerini söyleyenler varmış. Evlere baskın yapan sahte polisler türemiş. Evde arama yapıp ne kadar kıymetli ve taşınır şey varsa tesbit edip muhtemelen uygun bir zamanda hırsızlığa kalkışacaklardır.

Resmî makamlar şikâyet ve ihbarlar için teyakkuza geçmiş durumda ve her daim her kanaldan bunu hatırlatmaktalar. Sosyal medya hesapları, sakıncalı profiller, sakıncalı web sayfaları ve pek çok şey şikâyet edilebiliyor. Komşunuz kafanızı mı bozuyor, açıp ihbarda bulunabilirsiniz. İşyerinde patronunuz canınızı mı sıktı? Hemen teröre destek veriyor deyin, anında mühürlesinler dükkânı. Örnekler çoğaltılabilir. İhbar iddiasını delillendirmeniz gerekmez üstelik. Öyle ya, nasıl olsa suçsuz biriyse, kendisinin suçsuzluğunu ispatlayacaktır… Ama ya değilse? Değilse, ihbarı değerlendirmeyen kişi kendisinin hain ilân edileceğini bildiği için her ihbarı kesin bir suç gibi kabul eder. İşte o hal, gerçekten olağanüstü bir haldir ve “o hal” bütün Türkiye’de şu anda geçerlidir. Korku, insana yapmayacağı şeyi yaptırır. Üstadın bu konudaki tarifi şöyledir: “Meselâ, nasıl ki damda bir adamı tehlikeye atmak için, bir dessas adam, o evhamlının nazarında zararlı görünen birşeyi gösterip, vehmini tahrik edip, kova kova, tâ damın kenarına gelir, baş aşağı düşürür, boynu kırılır. Aynen onun gibi, çok ehemmiyetsiz evhamla çok ehemmiyetli şeyleri feda ettiriyorlar. Hattâ, bir sinek beni ısırmasın diyerek, yılanın ağzına girer.”

Suçluları tesbit edip gerekli cezayı vermek çok önemlidir, hukuğun eksiksiz tecellisi suçlular hariç herkesin temennisidir. İnşallah ileride kaçıncı olacağını bilemeyeceğimiz yeni bir “kandırılış” hikâyesine temel hazırlanmıyordur.
Link: http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/o-hal-turkiye_404757