Resmileşebilir, dikkat!

Ronî Battê karikatürü

 

Whatsapp, kullanım şartları ve gizlilik ilkelerinin güncellendiğini duyurdu. Bu kapsamda, kullanıcılarından Whatsapp verilerinin Facebook şirketleri ile paylaşılmasına onay vermesini istedi, onay vermeyen kullanıcıların 8 Şubat sonrası Whatsapp kullanamayacaklarını bildirdi. Whatsapper’ları (Youtube-youtuber oluyorsa Whatapp-whatsapper neden olmasın) bir telaş aldı, “ya sabır” çekmeye başladılar. Mahrem verilerinin paylaşılacağını düşünen ve bundan rahatsız olan bazı kullanıcılar, şikâyetlerini üye oldukları whatsapp gruplarında ve Facebook sayfalarında dile getirdiler.

Whatsapp kullanıcılardan ücret almamasına rağmen, Facebook tarafından milyarlarca dolar para sayılarak satın alındı. Genellikle bilişim teknolojileri ile ilgili hususlarda çokça zikredilen bir söz vardır: “Bir ürüne para vermiyorsanız, ürün sizsinizdir” Günlük hayatta sıkça kullandığımız ve para ödemediğimiz pek çok uygulama kişisel verilerimizi kullanarak reklam geliri elde ediyor. Merak edenler, dünya teknoloji devleri olan firmalarda çalışmış kişilerle yapılan röportajların yer aldığı The Social Dilemma/Sosyal İkilem isimli belgesele bakabilirler. Bu firmaların tek derdi, insanları daha çok ekran başında tutmak ve bunu paraya çevirmek…

Amerikan başkanlık seçiminde gündeme gelen Facebook analitik çalışmaları ile öğrendik ki, sadece 20 “like” ile insanların politik eğilimleri, kişisel zaafları ve ilgi alanları belirlenebiliyor. Yapay zekâlar, kişiye özel haber akışı düzenleyebiliyor ve yalan haberleri de kullanarak istenilen yöne yönlendirebiliyor.

Aslında Whatsapp’ın bugün yaptığı, zaten bugüne kadar yaptıkları şeyi resmiyete dökmekten ibaret… Whatsapp, mesajların uçtan uca şifrelendiğini ve içeriklerini okumadıklarını defalarca söyledi. Hatta kullanıcı onay meselesini 3 ay daha ertelediğini de duyurdu. Yine de, kullanıcı güveni bir kere sarsıldıktan sonra telafisi mümkün olmayabiliyor. Nitekim hemen alternatif uygulamalar konuşulmaya başlandı. Telegram, Signal ve yerli-milli olduğu söylenen bir başka uygulama arasında karşılaştırmalar yapılıyor. Telegram,  geliştiricisinin Rus olduğu ama Rusya’da kullanımı yasaklanmış bir uygulama. Başında eski bir KGB ajanının olduğu bir ülkede soğuk savaş dönemine ait bir taktikle ters psikoloji oluşturarak üye toplamaya çalışmadığı ne malum? Signal deseniz, tam bir “diş” mihrak gibi durmuyor mu?

Bir zamanların meşhur bir diş macunu reklamında yumurtanın yarısı sirkeye batırılıp diğer yarısı macunla fırçalanıyordu. Belki de o reklamdaki gibi 15 gün süreyle, mesajların bir bölümünü Telegram’la, bir bölümünü Signal’le ve geri kalanını BİPana ile gönderip bakmak en iyisidir. Telegramın tellerine kuşlar konmuş mu, Signal ile bembeyaz düşler ve sağlıklı gülüşler için emojiler var mı, BİPana, mesajları sansürlemek için bazı kısımlarını “bip”lemiş mi, her şeyi anında devlet anaya yetiştirmiş mi, devlet ana sizi mesajlarınız yüzünden fırçalıyor mu… Sonuca göre karar verilebilir. Bilgilerinizin reklama alet edilmesinden korkarken, her adımınızın izlendiği ve idari-adli her türlü resmi kurumla paylaşıldığı platformlara geçmiş olabilirsiniz. Facebook klişesi gibi olacak ama “Resmileşebilir, dikkat!”

Her ne kadar, aile içerisinde kalması gereken isim, resim, bilgi ve belgeyi, umuma açık platformlarda uluorta paylaşmaktan imtina etmeyenlerin, profil bilgisinin paylaşılmasından bu kadar rahatsız olması çelişkili görünse de, yine de uygulama sahiplerinin yaptığını hafife almak veya kim ne yapacak senin bilgini deyip küçümsemek yanlış olur.

Sizi bilmem ama hiç tanımadığım ve ticari-beşeri hiçbir etkileşimde bulunmadığım pek çok firmadan, rahatsız edici şekilde telefon çağrısı ve kısa mesaj alıyorum. İzinsiz ticari mesaj gönderilemeyeceğinden tutun, kişisel verilerin korunması kanununa kadar konuyla ilgili pek çok yasal düzenleme olmasına rağmen umurlarında değil. Şikâyet mekanizması o kadar hantal ki, yıllar önce yaptığım bazı şikâyetler hala inceleme safhasında. Spam nitelikli bu aramaların geldiği numaralar genellikle 0850 484…., 0212 945… ve 0212 998… ile başlıyor. Engelle engelle bitmiyorlar. Gelen aramalarda doğrudan ismimle hitap ederek konuşmaya başlayanlar da var, sabit bir bant kaydı dinletenler de. En yüzsüzleri de, ben telefona cevap verdikten sonra sanki arayan benmişim gibi bekletenler! Adamların zamanı değerli tabi, sistem otomatik arama yapsın, cevap veren olursa operatöre yönlendirsin.

Kimler arıyor?

Su arıtma sistemi satmak isteyenler
“Devlet destekli” otomatik anonsu ile başlayan, internet hizmeti satmak isteyenler
"Kombinizin bakım zamanı gelmiştir" otomatik anonsu ile başlayan servis firmaları
Özel okullar

Maç yayını yapan TV platformları

RTÜK, Rekabet Kurumu, BTK, Cimer ya da başka hangi kurum ilgilenir bilmem… Facebook, Whatsapp, Instagam gibi firmalarla yine uğraşın da, hangi bilgimizi nasıl elde ettiklerini bilmediğimiz ve artık bizi bunaltan yerli firmaların arama teröründen lütfen kurtarın!

 Lin